Trẻ em có thể học nói nhiều hơn một ngôn ngữ. Các bé có thể học ngôn ngữ ở nhà, ở trường hoặc trong cộng đồng. Một số trẻ em có thể nói cả hai ngôn ngữ một cách dễ dàng. Đôi khi, trẻ sẽ nắm rõ một ngôn ngữ hơn ngôn ngữ còn lại. Ngôn ngữ mà con biết rõ hơn gọi là ngôn ngữ chủ đạo (dominant language). Theo thời gian, ngôn ngữ chủ đạo có thể thay đổi. Ví dụ, một bé nói tiếng Việt ở nhà có thể bắt đầu sử dụng tiếng Anh khi bắt đầu đi học. Khi đó, có thể bé sẽ thích tiếng Anh và nói tiếng Anh nhiều hơn và tiếng Anh sẽ trở thành ngôn ngữ chủ đạo.
Nói hai ngôn ngữ giống như bất kỳ kỹ năng nào khác. Con cần thực hành thật nhiều để có thể sử dụng thuần thục. Nếu không thực hành, con sẽ gặp khó khăn hơn khi sử dụng cả hai ngôn ngữ.
DẠY CON SONG NGỮ
Có một số cách để dạy con nói nhiều hơn một ngôn ngữ. Những gì mẹ có thể làm đó là:
- Sử dụng hai ngôn ngữ ngay từ đầu. Sóc cũng là một em bé lớn lên và tiếp xúc với hai ngôn ngữ cùng một lúc.
- Chỉ sử dụng một ngôn ngữ ở nhà. Con có thể học ngôn ngữ thứ hai khi bắt đầu đi học. (Ở độ tuổi mẫu giáo chẳng hạn)
- Cho con nhiều cơ hội nghe và thực hành cả hai ngôn ngữ trong ngày.
HỌC NHIỀU HƠN MỘT NGÔN NGỮ
Không có bất kỳ một em bé song ngữ nào giống nhau. Học hai ngôn ngữ phụ thuộc vào số lượng và hình thức thực hành mà con nhận được. Sau đây là một số hướng dẫn cơ bản:
- Hầu hết trẻ em song ngữ nói những từ đầu tiên của chúng khi chúng được 1 tuổi. Đến 2 tuổi, hầu hết trẻ em có thể sử dụng các cụm từ gồm hai từ. Các cụm từ như “my ball” hoặc “more juice” có thể ở một hoặc cả hai ngôn ngữ.
- Đôi khi, trẻ có thể trộn lẫn các quy tắc ngữ pháp. Trẻ có thể sử dụng các từ của cả hai ngôn ngữ trong cùng một câu. Đây là một phần bình thường của việc trở thành song ngữ.
- Một số trẻ có thể không nói nhiều khi bắt đầu sử dụng ngôn ngữ thứ hai. “Khoảng thời gian im lặng” (Silent Period) này có thể kéo dài trong vài tháng. Một lần nữa, điều này là bình thường và sẽ biến mất.
CÁC CÁCH GIÚP CON TRỞ THÀNH SONG NGỮ
- Sách. Bạn có thể đọc cho con mình nghe bằng cả hai ngôn ngữ. Bạn có thể tìm thấy những cuốn sách mình cần tại các hiệu sách, thư viện và trên Internet. (Mặc dù đây là hướng dẫn từ Hiệp Hội Ngôn Ngữ Nghe Nói Hoa Kỳ (ASHA) nhưng với Sóc, mình luôn hướng tới việc mẹ chỉ sử dụng tiếng Anh, còn sách tiếng Việt sẽ để bà ngoại đọc.)
- Âm nhạc. Hát là một cách tuyệt vời để giới thiệu ngôn ngữ thứ hai cho con. Và, điều này cũng cực kỳ thú vị với bé.
- TV và video. Các chương trình dành cho trẻ em có sẵn bằng nhiều ngôn ngữ. Các chương trình này dạy trẻ em về các con số, chữ cái, màu sắc và các từ đơn giản. (Mình không thích cách này lắm, mà mình luôn hướng Sóc tới khám phá tự nhiên và học ngôn ngữ trong lúc đó, và hạn chế thời gian với TV)
- Các chương trình ngôn ngữ. Trẻ có thể học các ngôn ngữ khác tại các khóa trại hè hoặc trong các chương trình ngôn ngữ của trường học. Những điều này giúp trẻ có cơ hội sử dụng hai ngôn ngữ với những trẻ khác.
NÓI CHUYỆN VỚI CON
Con bạn có thể gặp khó khăn khi sử dụng cả hai ngôn ngữ. Trong trường hợp này, hãy nói chuyện với con bạn bằng ngôn ngữ mà bạn biết rõ nhất. Bạn nên làm điều này ngay cả khi con bạn sử dụng một ngôn ngữ khác ở trường. Một mô hình ngôn ngữ tốt sẽ mang lại cho con những kỹ năng cần thiết để học các ngôn ngữ khác. Tuy nhiên, không nên tạo ra sự thay đổi đột ngột trong thói quen của con bạn. Điều này có thể khiến bé căng thẳng.
Hãy nhớ rằng trẻ em trên khắp thế giới luôn học nhiều hơn một ngôn ngữ. Học một ngôn ngữ khác sẽ không gây ra các vấn đề về lời nói hoặc ngôn ngữ nếu mẹ làm đúng. Trẻ em song ngữ vẫn sẽ phát triển các kỹ năng ngôn ngữ giống như những đứa trẻ khác.
Mốc phát triển ở trên được tham khảo từ Hiệp Hội Ngôn Ngữ Nghe Nói Hoa Kỳ (American Speech-Language-Hearing Association).